Stel schichtige dieren op hun gemak, overwin de rondzwervende roofdieren en maak onvergetelijke wildlife-foto‘s tijdens nachtelijke shoots.
In het diepe zuiden van Afrika, net ten noorden van Zuid-Afrika, ligt de Republiek Botswana. Fotograaf Tom Svensson en Profoto-fotograaf Anders Hannola zijn hier voor de wilde dieren. Ze zijn prachtig... maar ook dodelijk. Want op het grasland en de savanne vind je impala‘s, zebra‘s en vee, maar er lopen ook gevaarlijke roofdieren in het wild. In dit prachtige landschap voel je meteen het gevaar dat op de loer ligt.
Tom is geen onbekende in Afrika en hij noemt zichzelf dan ook geen wildlife-fotograaf maar een conservatiefotograaf. "Ik wil beelden maken zodat ik dieren in hun eigen leefomgeving kan laten zien, beelden die mensen raken, waardoor ze hopelijk ook actie willen ondernemen om zo een verschil te maken."
De shoot: En daar komen de impala‘s eindelijk aan
Als er één woord is die de shoot samenvat, dan is het wel 'geduld'. De dieren zijn namelijk erg schuw, met één verkeerde beweging worden ze hier opgegeten door een passerende panter. Om deze reden komen ze niet dichterbij zodra er iets onverwachts gebeurt en is het dus erg lastig om ze te fotograferen. Daarom duurde het vanaf de opstelling van de camera en de A1-flitser van Profoto een volle week voordat we de eerste foto konden maken van de impala‘s die kwamen drinken bij de poel.
Het team plaatste de camera aan de overzijde van de poel van de plek waar Tom al eerder impala‘s had gezien die kwamen drinken. Om de camera te stabiliseren werd de krachtige Joby GorillaPod 5K opgesteld. Anders zette de Profoto A1 op een klein statief, een stukje links van de plek waar Tom verwachtte waar de dieren heen zouden gaan. Er werd een oranje gel aangebracht om de vacht van de impala‘s nóg warmer te laten lijken en om het zonlicht achter ze te compenseren. Aangezien de lichtsterkte continu veranderde, stelde Tom voor om de shoot met TTL te doen.
Tom verschool zich een eindje bij de poel vandaan om vanaf daar het shot te kunnen maken. En daar stond hij dan, vijf uur per dag. Aan het wachten. Aan het wachten. Aan het wachten.
Uiteindelijk raakten de impala‘s gewend aan de foto-apparatuur die bij de poel stond opgesteld. Na een tijdje werd de aanwezigheid van de apparatuur normaal voor ze, het stond daar immers al een paar dagen. De schichtige dieren kwamen eindelijk wat dichterbij. Ons lange wachten werd beloond en Tom maakte de eerste foto.
Hij was meteen onder de indruk. "Bij flitsers waar ik eerder mee heb gewerkt, was er altijd teveel licht, het zag er niet natuurlijk uit. Maar de A1 is niet zomaar een flitser, hij geeft echt natuurlijk licht."
Botswana bij nacht
's Nachts fotograferen is nog veel moeilijker, vooral de manier waarop Tom het graag wilde. Hij wilde 's nachts zowel de hyena als de panter fotograferen. Beide dieren moesten perfect worden belicht en de sterren aan de hemel moesten duidelijk op de foto komen. Je zou verwachten dat je nu met dubbele belichting moet werken. Eén keer om de dieren te belichten en één keer de sterren, om vervolgens de twee samen te voegen, toch? Fout. Tom wilde alles met slechts één belichting vastleggen.
Als eerste koos Tom ervoor om handmatig een foto te maken met een apertuur van 5,6 en een belichting van 20 seconden om de sterren zo scherp mogelijk erop te krijgen. Bij een langere belichting zijn de sterren geen lichtpuntjes meer, maar worden het, door de draaiing van de aarde, korte lichtstrepen aan de donkere hemel.
Vastleggen hoe schoonheid en gevaar hand in hand gaan
Om de hyena vast te leggen, zette Anders de A1 in een hoge boom, links van de camera, zodat de belichting op de hyena eruit zag als maanlicht. De A1 was ingesteld op een laag vermogen. "De meeste fotografen willen meer vermogen als ze het over een flitser hebben, ze willen altijd meer vermogen", legt Tom uit. "Voor mij geldt juist het tegenovergestelde, voor deze foto‘s had ik een flitser nodig met een instelbaar vermogen zodat ik hem ook op een heel subtiel licht kon instellen, en met de A1 was dat mogelijk."
De flitser was dus handmatig, op een laag vermogen ingesteld. De flits was zo zwak dat het dier er nauwelijks iets van merkte, want wees nou eerlijk, niemand wil ruzie met een agressief roofdier. Toch was er genoeg natuurlijk licht om de hyena perfect te kunnen verlichten in het donker.
Tom legde op nagenoeg dezelfde wijze een panter vast. Net als de foto van de hyena, zette hij de camera op een Joby GorillaPod met de poten in het zand gestoken om zo het gewicht te kunnen dragen. Ook nu wilde hij de foto in staand formaat maken. Hij moest er dus op vertrouwen dat het statief de camera stevig op zijn plaats en in een hoek van negentig graden zou houden, net zoals bij de hyena. Deze keer stond de A1 op de grond, links van de camera op een mini-statief van Manfrotto PIXI, opnieuw op laag vermogen om het licht zo subtiel mogelijk op de panter te laten schijnen, terwijl hij voorover boog om wat te drinken.
Het moeilijkste aan het vastleggen van beide dieren was het scherpstellen.
"Dieren werken niet hetzelfde als modellen; je kunt niet van ze vragen om even te wachten zodat je de focus kunt instellen, je bent dus aangewezen op ervaring en geluk." De ervaring leert dat roofdieren hun kop vaak laag houden om de geur van andere dieren op te pikken, je op de kop moet scherpstellen zodat je zeker weet dat het een scherpe foto wordt en dat een goede dosis geluk nodig is om het dier vanuit de juiste richting te laten komen (en natuurlijk ook een goed opgesteld stuk vlees om ze te lokken).
En opnieuw begint het lange wachten vanuit een verstopplek dichtbij, nu leverden alleen de batterijen nog moeilijkheden op. Deze moesten iedere nacht vervangen worden, aangezien alle apparatuur in de stand-bymodus stond.
Vertrouwen dat je apparatuur presteert
Roofdieren leggen grote afstanden af op zoek naar voedsel. Het kostte acht nachten om de hyena vast te leggen en elf nachten voordat de panter langs de laser liep zodat de camera en de flitser werden geactiveerd. Het kost veel tijd om te wachten op het juiste moment en het vraagt veel van je vertrouwen in de apparatuur. Je moet ervan op aan kunnen dat alles meteen werkt, anders sta je met lege handen.
Alles werkte perfect, na een gedenkwaardige fotoshoot verliet het team Botswana met drie geweldige foto‘s. Tom was vooral blij dat het was gelukt om de mysterieuze hyena 's nachts vast te leggen. De flitserstatieven van Manfrotto waren zeer soepel en tegelijk ijzersterk. De A1 van Profoto leverde bovendien een lichtkwaliteit die Tom nog niet eerder had gezien met andere flitsers.
"Profoto doet het onmogelijke en schijnt met de A1 een nieuw licht op de nachtelijke wereld. Ik zie nu beelden die ik hiervoor nooit had kunnen maken. Als je als natuurfotograaf dan toch van plan bent om een flitser te kopen, koop dan meteen de A1."
